Κατά την Ελληνική Μυθολογία, υπήρξε ένας προπάτορας που λεγόταν Θραξ και ήταν γιος του Θεού του πολέμου Άρη. Ο Θεός Άρης, όπως λέγεται, διέμενε στη Θράκη. Σε μια άλλη εκδοχή και σύμφωνα με τον Ευριπίδη (στο έργο του «Των Θρακών οι χρυσές ασπίδες») αναφέρεται ότι το όνομα του Άρη ήταν Θραξ, ο οποίος ήταν προστάτης των Θρακών και του οποίου η χρυσή ασπίδα φυλασσόταν στο ναό του στη Βιστονίδα της Θράκης. Στην ελληνική μυθολογία η Θράκη ήταν κόρη του Ωκεανού και της Παρθενόπης, αδερφής της Ευρώπης.
Οι Θράκες εμφανίζονται στην Ιλιάδα του Ομήρου ως σύμμαχοι των Τρώων με αρχηγούς τον Ακάμα και τον Πήρο ή Πήρρο. Αργότερα στην Ιλιάδα έκανε την εμφάνισή του και ένας άλλος βασιλιάς, ο Ρήσος, ο οποίος σκοτώθηκε μετά από επίθεση που έκανε ο Διομήδης και ο Οδυσσέας στο στρατόπεδο των Τρώων. Ένας άλλος βασιλιάς των Θρακών, ήταν ο Κισσεύς, ο οποίος ζούσε στην Δυτική τότε Θράκη και μετέπειτα Μακεδονία, ο οποίος ήταν πατέρας του Τρώα πρεσβύτερου Αντένορα. Ας σημειωθεί εδώ ότι η Ομηρική Θράκη εκτείνονταν ως τον Αξιό ποταμό δυτικά, τον Ελλήσποντο και τη Μαύρη Θάλασσα ανατολικά. Βόρεια εκτείνονταν μέχρι και τη σημερινή Σερβία και ολόκληρη τη Βουλγαρία.
Η Ελληνική Μυθολογία είναι γεμάτη από Θράκες βασιλείς όπως οι: Διομήδης των Θρακών, Τηρέας, Λυκούργος, Φινέας, Εύμολπος, Πολυμνέστωρ, Οίαγρος (πατέρας του Ορφέα) και άλλοι. Επίσης η φυλή που ο Όμηρος καλούσε Θράκες περιλάμβανε πολλές φυλές, διότι η αρχαία Θράκη ήταν τόπος διαμονής πολλών φυλών όπως οι Ηδωνοί που ζούσαν στη περιοχή μεταξύ των ποταμών Στρυμόνα και Νέστου, οι Βισάλτες που ζούσαν στην περιοχή μεταξύ των ποταμών Αξιού και Στρυμώνα, οι Κίκονες στην περιοχή της σημερινής Ροδόπης, οι Βίστωνες, οι Δόβηρες, οι Μύγδονες, οι Σάτραι, οι Αψίνθιοι και πολλοί άλλοι.
Ο ιθαγενής πληθυσμός της Θράκης ήταν μια Ινδοευρωπαϊκή φυλή που καλούνταν Θράκες. Από νωρίς δέχτηκαν την πολιτιστική επιρροή των Ελλήνων διατηρώντας όμως για πολύ καιρό τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους. Καθώς δεν μιλούσαν Ελληνικά, θεωρούνταν από τους άλλους βάρβαροι. Οι πρώτες ελληνικές αποικίες στη Θράκη ιδρύθηκαν τον 6ο αιώνα π. Χ..
Η Θράκη νότια του Δούναβη (εκτός από την περιοχή των Βησσών) για μισό αιώνα ήταν προσαρτημένη στην Περσία από το Δαρείο τον Α’, που πραγματοποίησε εκστρατεία στην περιοχή από το 513 π. Χ. έως το 512 π. Χ.. Η Θράκη κατακτήθηκε από το Φίλιππο Β’ της Μακεδονίας κατά τον 4ο αιώνα π. Χ. και ανήκε στο βασίλειο της Μακεδονίας για ενάμιση αιώνα. Μετά τον Γ’ Μακεδονικό πόλεμο, η Θράκη έγινε χώρα υποτελής στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Το 279 π. Χ. Κέλτες εισέβαλαν στη Μακεδονία, τη νότια Ελλάδα και τη Θράκη και, ενώ εκδιώχθηκαν γρήγορα από τη νότια Ελλάδα και τη Μακεδονία, παρέμειναν στη Θράκη έως το τέλος του αιώνα.
Αρχαίοι ιστορικοί αναφέρονται μάλιστα και στα Διονύσια μυστήρια. Σημαντικότερα από αυτά τα μυστήρια ήταν τα Καβείρια, τα οποία τελούσαν οι Κάβειροι, λαός που ζούσε στη σημερινή Ροδόπη
και στη νήσο Σαμοθράκη. Πολλά φαλλικά σύμβολα βρέθηκαν με τις σύγχρονες ανασκαφές, που μαρτυρούν τη λατρεία αυτών των συμβόλων, που προερχόταν από την θρησκευτική λατρεία για τη γονιμότητα. Επίσης ο μυθικός ποιητής Ορφέας, αλλά και Θεός της ποίησης των αρχαίων Ελλήνων, λατρευόταν και αυτός από τους αρχαίους λαούς της Θράκης.
Ο πολιτισμός των αρχαίων Θρακών, όπως περιγράφεται από πολλούς ιστορικούς αλλά και από τα ευρήματα των ανασκαφών, αναφέρεται σε ένα λαό με πολλές φυλές, όπως ελέχθη και στην παραπάνω ενότητα για τη Μυθολογική Θράκη. Συγκεκριμένα ο Ηρόδοτος (Βιβλίο 5) τους αποκαλεί τον δεύτερο πολυπληθέστερο λαό, μετά τους Ινδούς, στον τότε γνωστό κόσμο, και ήταν γι’ αυτόν και ο πιο ισχυρός από όλους, αν υπολογίσουμε όλες τις φυλές ενωμένες.
Κατά την κλασική περίοδο οι Θράκες διασπάστηκαν σε πολυάριθμες φυλές. Ισχυρά βασίλεια παρέμειναν αυτά των Οδρυσών και της Δακίας. Αυτή την περίοδο (5ος – 4ος αιώνας π. Χ.) εμφανίστηκε ένας τύπος στρατιώτη, ο λεγόμενος πελταστής. Οι πελταστές ήταν η κύρια ισχυρή μονάδα στρατιωτών οι οποίοι ήταν εξοπλισμένοι με μια πέλτα, ασπίδα δηλαδή η οποία είχε μία εσοχή σαν μισοφέγγαρο και τρία ακόντια, τα οποία κρατούσαν το ένα στο ένα χέρι και τα άλλα δύο στο άλλο χέρι μαζί με την ασπίδα. Αυτή η στρατιωτική μονάδα έλαβε μέρος και στον Τρωικό πόλεμο και διακρινόταν για την μαχητικότητα και την αποτελεσματικότητά της.
Το 46 μ. Χ. η Θράκη γίνεται ρωμαϊκή επαρχία μετά από μακρά αντίσταση των Θρακών. Λόγω του ότι οι Θράκες ήταν επιδέξιοι και άφοβοι πολεμιστές έγιναν επιθυμητοί και σεβαστοί μονομάχοι και επικράτησε μάλιστα γι’ αυτόν τον τύπο μονομάχου η ονομασία Θραξ τον καιρό της ρωμαϊκής κυριαρχίας. Ο γνωστός μονομάχος και αρχηγός των σκλάβων Σπάρτακος κατάγονταν επίσης από τη Θράκη.
Κατά τη βυζαντινή περίοδο η Θράκη αναβαθμίζεται σημαντικά. Η πρωτεύουσα του νέου βυζαντινού κράτους βρίσκεται στην περιοχή της Θράκης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συρροή πολλών ανθρώπων (αστυφιλία) στην περιοχή προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Το κέντρο του Ελληνικού πολιτισμού μετατοπίζεται από την Αθήνα στην Κωνσταντινούπολη. Μερικοί από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες κατάγονταν από τη Θράκη, όπως ο Ιουστίνος και ο ανεψιός και διάδοχός του Ιουστινιανός. Φυσικά πρόκειται για μια αυτοκρατορία που κυρίως στηρίζει την συνεκτικότητά της στη θρησκεία και στη γλώσσα και όχι στον ελληνικό πολιτισμό. Όμως στην καθημερινότητα των απλών ανθρώπων πολλά από τα ήθη και έθιμά τους προέρχονται από τον ελληνικό πολιτισμό εμπλουτισμένα με τη χριστιανική θρησκεία, όπως του κιοπέκ μπέη, του καλόγερου, τα αναστενάρια κ.α.. Στα βυζαντινά χρόνια έχουμε και τις συγκρούσεις με τα σλαβικά φύλα, καθώς και με το αλταϊκό φύλο των Βουλγάρων, τα οποία θα δημιουργήσουν ισχυρά ρήγματα στην πυκνότητα του ντόπιου πληθυσμού.
Η κατάκτηση της περιοχής της Θράκης από τους Τούρκους πραγματοποιήθηκε νωρίτερα από την άλωση της Πόλης. Καθόλη τη διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας οι Οθωμανοί διέκριναν τους υπηκόους σε μουσουλμάνους και μη μουσουλμάνους δίνοντας φυσικά περισσότερα προνόμια στους μουσουλμάνους, ως πολίτες πρώτης κατηγορίας. Σαν παράδειγμα των μέτρων που έλαβαν οι Οθωμανοί μπορούμε να αναφέρουμε το παιδομάζωμα και το χαράτσι ή κεφαλικό φόρο. Σ’ αυτήν την ιστορική φάση αρκετοί Θρακικοί πληθυσμοί έγιναν μουσουλμανικοί, είτε λόγω των παραπάνω κινήτρων είτε λόγω μίας μουσουλμανικής αίρεσης, των κιζιλμπασήδων, η οποία φέρει αρκετά κοινά στοιχεία με το χριστιανισμό. Κάποια χρόνια αργότερα άλλαξε η πολιτική του Οθωμανικού κράτους λαμβάνοντας ηπιότερα μέτρα, καθώς ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού είχαν γίνει ήδη μουσουλμάνοι και με αυτόν τον τρόπο δεν πλήρωναν φόρο, μειώνοντας κατά πολύ τα έσοδα του κράτους. Παράλληλα έχουμε και μεταφορές άλλων εθνοτήτων όπως Αθίγγανους (πιθανότατα προέρχονται από Αιγύπτιους Κόπτες), Αρμένιους και Εβραίους. Οι Εβραίοι και οι Αθίγγανοι βρίσκονται κυρίως στην Κομοτηνή (Κιουμουλτζίνα). Παράλληλα έχουμε και μεταναστεύσεις ελληνικών φύλων προς τη Θράκη όπως τους Ηπειρώτες, Θεσσαλούς και τους Πελοποννήσιους. Αυτό είναι γραμμένο στα Θρακικά και παρακάτω αναφέρονται χαρακτηριστικά ονόματα χωριών:
Πελοπόννησος: Καρυωτή, Μάνη, Ποιμενικόν, Σκουρτσοχώρι (Σιτοχώρι), Παταγή, Αμπελάκια, Κουφόβουνο, Βρυσικοί, Ασπρονέρι, Ασβεστάδες, Κυανή.
Ήπειρος: Ελληνοχώρι (Πιθανώς αναμεμιγμένο με Βούλγαρους, γιατί το τουρκικό όνομα στα ελληνικά ήταν Βουλγαροχώρι), Παληούρι, Μεταξάδες, Πάδη(Λάδη), Χιονάδες, Δοξαπάρα, Χανδράς, Σουφλί.
Οι ελληνικοί αυτοί πληθυσμοί απορροφήθηκαν από τον ντόπιο πληθυσμό, με αποτέλεσμα να θεωρούνται σήμερα Θράκες.
Με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου το 1878 ιδρύθηκε η “Μεγάλη Βουλγαρία“, η οποία κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος της Θράκης. Με την αναθεώρηση της Συνθήκης από το Συνέδριο του Βερολίνου η εδαφική έκταση της αυτόνομης Βουλγαρίας περιορίστηκε και η βόρεια Θράκη έγινε ξεχωριστό κράτος, υποτελές στο Σουλτανάτο, με το όνομα “Ανατολική Ρωμυλία“. Η υπόλοιπη Θράκη παρέμεινε υπό οθωμανική κυριαρχία. Το 1885 μέσω πραξικοπήματος η Ανατολική Ρωμυλία ενώθηκε με το βουλγαρικό κράτος. Με τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913 η Δυτική Θράκη προσαρτήθηκε στη Βουλγαρία, ενώ η Ανατολική, συμπεριλαμβανομένης και της Αδριανουπόλεως, παρέμεινε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η Συνθήκη του Νεϊγύ το 1919 απέδωσε το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα, ενώ στη Συνθήκη των Σεβρών και η τουρκική Θράκη ως την Γραμμή της Τσατάλτζας περιήλθε στην Ελλάδα. Όμως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ο ελληνικός στρατός αναγκάστηκε να εκκενώσει την Ανατολική Θράκη και να υποχωρήσει πέραν του Έβρου. Η συγκεκριμένη κατάσταση παγιώθηκε με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης που οριστικοποίησε τα σημερινά ελληνοτουρκικά σύνορα.
